Praca na programie polega na wykonywaniu (wywoływaniu) operacji, które operują na zbiorach, a właściwie na elementach zbiorów.
Są operacje, które dotyczą jednego wybranego elementu, więc przed wywołaniem takiej operacji należy wskazać wybrany element.
Są operacje które dotyczą całego podzbioru, więc przed wywołaniem takiej operacji należy wybrać podzbiór.
Jest sporo operacji, głównie zestawień, które operują na grupie wybranych podzbiorów. W takiej sytuacji trzeba wskazać wybrane podzbiory.
Aby wskazać element zbioru lub podzbiór, trzeba go najpierw odnaleźć i temu służą pola wyszukujące.
Dla większości naszych programów zbiorem głównym jest zbiór kont, dlatego najczęściej mówi się o wybieraniu konta, niemniej jednak chodzi o każdy zbiór, z którego trzeba wybrać element zbioru.
Program pokazuje zbiór w postaci tabeli, która ma z lewej strony wskaźnik aktualnie wybranego elementu zbioru.
Mówimy czasami, że jesteśmy ustawieni na tym elemencie.
Wskaźnik można przemieszczać klawiszami strzałek: góra, dół lub pojedynczym kliknięciem w wybrany element.
Większość naszych programów ma jeden tak zwany zbiór główny, podzielony na podzbiory, które nazywamy kartotekami. Np. w programach podatkowych zbiorem głównym jest zbiór kont podzielony na kartoteki jak na poniższych obrazkach.
W górnej części okienka głównego, znajduje się przycisk w ceglastym kolorze, na którym pokazana jest aktualnie wybrana kartoteka.
Kliknięcie w w/w przycisk pokaże tabelę kartotek (1). Możesz wybrać kartotekę i kliknąć "wybierz" (2), lub kliknąć w nią dwa razy.
Gdy kartotek jest dużo, przydadzą się pola wyszukujące (3).
Klikając w nagłówki kolumn (4), można zmienić uporządkowanie kartotek w tabelce.
Kolumna "Lp" (5) jest do dyspozycji użytkownika. Można w nią wpisywać kolejne numery, aby ułożyć kartoteki w logicznej dla użytkownika kolejności. Numeracja ma charakter lokalny (tylko w danym komputerze).
Wybieranie wielu kartotek zostało opisane na osobnej stronie.
Pól wyszukujących używa się, gdy chcemy w zbiorze wyszukać i wskazać element zbioru lub gdy chcemy ze zbioru wybrać elementy spełniające zadane warunki.
Wiele jest operacji, których opis zaczyna się "dla elementów wybranych w okienku głównym...".
Pola wyszukujące często występują w zestawach wielu pól, dla określenia różnych warunków, które mają być spełnione.
Mogą to być pola wyszukujące:
Czasami trzeba zrobić na przykład wykaz dokumentów obejmujący faktury (symbol dokumentu "ff") i zapłaty (symbol dokumentu "wp"). Nie da się wybrać tych dokumetów przy pomocy jednego pola wyszukującego.W takim przypadku w programie pojawia się grupa pól wyszukujących.
Należy pamiętać, że jeżeli używamy tego typu pól, to zawsze musi być użyte pierwsze pole.